- Marraztu Lurra. Marra ezazu bertan Ekuatorea. Ondoren marraztu hiru paralelo Iparrera eta beste hiru Hegora.
- Era berean, marra ezazu Oº Meridianoa ere.
- Suposatu, laranja bat hartzen duzula, eta mozketak egiten dituzula, paralelo eta Meridianoen egitura jarraituz. Zein forma lortuko zenuke kasu bakoitzean?
- Marraztu Meridiano batzuk. Ez ahaztu Meridianoak ez direla paraleloak elkarren artean.
- Har ezazu eskutan lurglobo bat eta askoz ere hobeto ulertuko duzu hori guztia. -Begira arretaz Ekuatoreari. Zein herritatik igarotzen da Ekuatorea ?
Lurreko edozein puntu kokatzeko, meridianoak eta paraleloak erabiltzen ditugu, bi neurri berriak sortuz:
LONGITUDEA: Honek esaten digu, puntu batetik 0º meridianora (Greenwich) zenbat gradu dagoen. Beraz, puntua ezkerrera ala eskuinera kokatzen digu. Kokatzeko noski, Ekialdean ala Mendebaldean dagoen esan behar da. Adibidez: 60º E
LATITUDEA: Hau ere gradutan adierazten da, baina orain Ekuatorearekiko distantzia neurtzen da. Horrela, puntua gora ala behera kokaturik gelditzen da. Kokatzeko, Iparraldean ala Hegoaldean dagoen esan behar da. Adibidez: 75º H
Gogoratu: borobil batek 360º dauzka.
Longitudea: Bira osoa egiten dugu Ekuatoretik, beraz, ekialdetik 180º neurtuko ditugu eta mendebaldetik beste 180º.
Latitudea: Ekuatoretik Poloetara neurtzen dugu. Ekuatoretik Polora borobil laurdena osatuko dugu, beraz bere baliorik handiena 90º-takoa izango da.
Ariketa honetan Lurreko leku edo hiri batzuen latitudea eta longitudea aurkitu behar dituzu. Eskuratu fitxa irudian klik eginez eta aplikazioa abiatu koordenadak bilatzeko. Fitxa Google Docs-en aurkituko duzu, beraz zure saioa ireki eta gorde, gero betetzeko eta irakaslearekin partekatzeko.
Erabili Google maps leku batzuen kokapena mapan bilatzeko.
Lurrak bere ardatzaren inguruan biratzen du. Itzuli osoa egiten ematen duen denborak, EGUNA osatzen du. ( 24 ordu).
Errotazio mugimendu honen eta Lurrak duen itxura esferikoaren ondorioz, eguzkiaren izpiek lurraren azalaren erdia argitzen dute, une honetan egunez dagoen tokia, hain zuzen; beste zatian gaua da. Bata bestearen ondoren doazen bi faseek, egunak eta gauak, osatzen dute 24 ordutan zatiturik dagoen eguna.
Beraz errotazioaren eraginez, gaua eta eguna bereizten dira eta horregaitik eguzkia ekialdetik ateratzen da eta mendebaldetik ezkutatu.
